Justyna Górecka
Wnauce języków obcych należy wykorzystywać materiały multimodalne, czyli takie, które łączą w sobie środki językowe, wizualne, przestrzenne czy dźwiękowe. Dzięki temu pracujemy na autentycznym materiale, który poza umiejętnościami językowymi kształtuje zdolność krytycznego myślenia. Wielowymiarowość przekazu na lekcjach odzwierciedla komunikację w otaczającym nas świecie.
Co to jest multimodalność?
W dzisiejszych czasach jesteśmy zasypywani informacjami w różnej formie: Internet, e-maile, komunikatory, portale społecznościowe, filmiki i wiele innych.
Ważną umiejętnością współczesnego obywatela świata jest rozumienie i interpretacja komunikatów, wynikających z różnych aspektów przekazu, takich jak:
Multimodalność w praktyce
Multimodalność jest ważnym elementem nauczania języków obcych. W najnowszym przewodniku dla nauczycieli języków obcych IB MYP duży nacisk położony jest na wielowymiarowość tekstów, która powinna być obecna w ćwiczeniu umiejętności słuchania, czytania, pisania i mówienia.
Oto przykłady multimodalności w odniesieniu do poszczególnych umiejętności:
Słuchanie:
|
Czytanie:
|
Multimodalność jest istotna również w umiejętnościach produktywnych. Materiał stymulujący do zadań mówienia i pisania powinien zawierać różne formy przekazu. Dzięki temu, że uczniowie zrozumieją istotę różnych aspektów tekstu w zadaniach na słuchanie i czytanie ze zrozumieniem, sami również będą stosować poznane elementy w swoich komunikatach ustnych i pisemnych.
Poniżej kilka przykładów prac multimodalnych tworzonych przez uczniów:
Jakie możliwości daje praca z tekstami multimodalnymi?
W wielowymiarowym ujęciu komunikatu język pisany czy mówiony nie jest już jedynym nośnikiem informacji. Odniesienie się do różnych form przekazu daje możliwość dokładnej analizy tekstu, jego różnych aspektów oraz powiązań między poszczególnymi elementami oraz między tekstem a odbiorcą.
Oto przykładowe pytania związane z analizowaniem konwencji i powiązań w odniesieniu do różnorodnych form przekazu.
Używane są one w zadaniach kryterialnych z języków obcych w programie IB MYP:
Jak widać w powyższych pytaniach, istotnym elementem pracy z materiałem multimodalnym jest również interakcja ucznia z tekstem: wyciąganie wniosków, refleksji, odnoszenie do własnych poglądów, patrzenie na tekst z różnych perspektyw, kształtowanie postaw kulturowych, myślenie krytyczne. Na wyższych poziomach zaawansowania jest to także zgłębianie takich pojęć jak: punkt widzenia, empatia czy stronniczość.
Multimodalność a zdalne nauczanie
Nauczanie online daje wiele możliwości do korzystania i tworzenia tekstów multimodalnych. Ważnym czynnikiem jest łatwy dostęp do autentycznych tekstów na stronach internetowych, filmików i animacji. Uczniowie mają świadomość, że pracują z prawdziwymi materiałami, aktualnymi tematami i prawdziwym językiem.
Niejednokrotnie w podręcznikach znajdujemy polecenia: napisz e-mail, zrób wpis na forum internetowe na dany temat. W warunkach szkolnych tworzona jest sztuczna sytuacja, w której uczniowie zapisują e-maila w zeszytach, a wpis na bloga opatrują wydrukowanym i przyklejonym zdjęciem. Podczas nauczania zdalnego takie zadania mogą wykonać zgodnie z ich prawdziwym przeznaczeniem i w odpowiedniej, autentycznej formie.
Również tworzenie tekstów multimodalnych przez uczniów w zdalnym nauczaniu daje liczne możliwości, np. korzystanie w tekstach z kolorów i czcionek dobranych odpowiednio do formy i celu tekstu. W zdalnej pracy mają również łatwy dostęp do zdjęć i obrazków, którymi mogą wzbogacać swoje wypowiedzi. Dzięki wielu aplikacjom uczniowie mogą również tworzyć atrakcyjne graficznie plakaty (np. w programie canva.com), komiksy (pixton.com) czy prezentacje multimedialne (prezi.com).
W nauce języków obcych warto wykorzystywać materiały multimedialne, ponieważ są autentyczne, pochodzą z prawdziwych źródeł i odzwierciedlają realną komunikację. Dodatkowo są one angażujące dla uczniów, a to przekłada się na zwiększoną motywację do pracy i rozwijania umiejętności językowych. Jest to również szansa na uatrakcyjnienie nauczania online, które stało się naszą nową rzeczywistością.