Projekty w pracy z uczniem

Justyna Stojek, dr Barbara Ostrowska

Praca projektowa jest jednym z najtrudniejszych, ale zarazem najbardziej satysfakcjonujących sposobów pracy z uczniem. Pozwala na wszechstronny rozwój kompetencji i stwarza pole do rozkwitu kreatywności zarówno ucznia, jak i nauczyciela. Projekty unijne Erasmus+ to doskonały przykład wdrażania działań projektowych i korzyści płynących z ich realizacji. Rodzice, uczniowie i nauczyciele mogą wiele wynieść z uczestnictwa w tego typu inicjatywach. Jakie są więc korzyści?

Czym jest projekt dla ucznia?

Projekty Erasmus+ są niepowtarzalną okazją do rozwoju kompetencji interpersonalnych i intrapersonalnych. Podczas realizacji projektu młodzi ludzie uczą się zarządzania czasem, zadaniami i zasobami, co niejednokrotnie stanowi dla nich wyzwanie. Biorąc udział w różnorodnych aktywnościach, uczą się planować działania we współpracy z innymi osobami, komunikować z kolegami oraz nauczycielami, stawiać cele i je realizować. Umiejętność godzenia zadań szkolnych z pracą projektową wymaga od nich ustalania priorytetów, terminowości i planowania czasu oraz kształtuje poczucie odpowiedzialności i wytrwałości. Praca projektowa daje im również możliwość wyboru roli, jaką będą pełnić w grupie – uczą się negocjować, wypracowywać kompromis, ale też zarządzać innymi.

Udział w aktywnościach czy zadaniach projektowych to często spotkania po lekcjach, które służą zgłębieniu problemu, zjawiska czy tematyki, których dotyczy projekt, opracowaniu sposobu realizacji działania, organizacji wydarzenia, zaplanowaniu etapów pracy z projektem, stworzeniu pomysłu na jego wymierne rezultaty (tzw. produkty) oraz ich rozpowszechnianie, a zarazem reklamę słusznych, szlachetnych i potrzebnych działań projektowych. To z kolei wiąże się z nabywaniem przez uczniów umiejętności biegłej obsługi różnych programów komputerowych, aplikacji, narzędzi dla przeprowadzania ankiet, zestawiania danych, wyciągania wniosków i ich ilustracji.

Uczestnictwo w projekcie daje uczniom szansę wykazania się, zaprezentowania swoich mocnych stron, ale również odkrycia obszarów, w których nie czują się mocni. Działania projektowe nie zawsze kończą się sukcesem, jednak refleksja nad procesem realizacji projektu i umiejętność poradzenia sobie z porażką także stanowią ważną lekcję dla uczniów.

Projekty europejskie, dzięki ich międzynarodowemu charakterowi, pozwalają uczniom na wzmocnienie pewności siebie w komunikacji w języku obcym, motywują do jego uczenia się i wykorzystywania w praktyce. Wizyty partnerskie pozwalają uczniom na poznanie nowych kultur, a przez to wzrost zrozumienia i akceptacji dla inności oraz większą otwartość na nieznane. Wartością dodaną jest możliwość odwiedzenia miejsc nieznanych, których bez udziału w projekcie nie udało się im zwiedzić.

Projekty odpowiadają również na potrzeby społeczności szkolnej, lokalnej, regionu, co czyni ucznia bardziej zaangażowanym i aktywnym obywatelem – działającym, mającym wpływ na otoczenie, mogącym je zmienić na lepsze i mającym swoje własne zdanie i głos.

A co z nauczycielem?

Dla nauczyciela projekty Erasmus+ to dodatkowa praca i czas poświęcony uczniom. Jednak korzyści płynące z pracy projektowej w międzynarodowym środowisku zdecydowanie przewyższają straty. Udział w projektach to przede wszystkim niekończący się rozwój nauczyciela i jego warsztatu pracy. Współpraca nauczycieli w grupie międzynarodowej pozwala na wymianę dobrych praktyk, poznanie metod pracy z uczniem w innych krajach i znalezienie nowych rozwiązań. Komunikacja w języku obcym pomaga nauczycielowi w rozwoju kompetencji językowych i pewności siebie, ale również umożliwia mu rozwój osobisty – uczy komunikacji, współpracy, zrozumienia. Udział w wizytach partnerskich pozwala na przełamanie barier językowych i kulturowych, ale także lepsze poznanie uczniów, ich potrzeb i rozterek.

Projekty to jednak nie tylko wyjazdy zagraniczne. Praca nad poszczególnymi modułami projektu w szkole umożliwia rozwój współpracy pomiędzy różnymi członkami grona pedagogicznego, integruje i umożliwia wzajemne poznanie się w różnych sytuacjach. Czasem nie obywa się bez konfliktów i nieporozumień, jednak sytuacje te dają możliwość rozwoju kompetencji społecznych i komunikacyjnych nauczycieli oraz umiejętności rozwiązywania problemów. Dodatkowe obowiązki wymuszają również na nauczycielu lepsze planowanie czasu.

Praca z uczniami nad projektem pozwala także na oddanie im inicjatywy, co niejednokrotnie bywa dla nauczyciela trudne. Potrzeba kontroli i odniesienia sukcesu potrafi być bardzo silna – projekty uczą natomiast delegowania zadań, oddania kontroli i przyzwolenia sobie na porażkę. Refleksja, która towarzyszyć powinna temu procesowi jest jednak według nas najważniejszą umiejętnością, jaką może nabyć nauczyciel.

No dobrze, ale rodzice?

Dla rodziców uczestnictwo ich dziecka w projekcie oznacza przede wszystkim poszerzenie gamy zajęć pozalekcyjnych oraz szansę na rozbudzenie w uczniu nowych pasji, zainteresowań i zaangażowania, np. w sprawy społeczne czy lokalne.

Podczas realizacji projektu uczniowie uczą się współpracy i zaufania, zapoznają się z założeniami skutecznego liderowania oraz rozwijają swoje umiejętności miękkie, jak zarządzanie czasem i zadaniami, komunikacja z rówieśnikami, nauczycielami, przedstawicielami różnorodnych organizacji i instytucji. To daje rodzicowi poczucie, że ich dziecko rozwija się wszechstronnie i kształci tak bardzo potrzebne na dzisiejszym rynku pracy umiejętności. Ponadto, mogą oni obserwować jak u dziecka kiełkuje zainteresowanie kwestiami edukacyjnymi, zwłaszcza, że wiele treści projektowych można wprowadzać na lekcjach i łączyć je z podstawą programową. Nade wszystko, rodzic może mieć pewność, że ich pociecha rozkwitnie w obszarze znajomości i użycia języka obcego, który jest językiem projektowym w piśmie, w mowie, w komunikacji z różnymi przedstawicielami i grupami wiekowymi.

Justyna Stojek – nauczycielka języka angielskiego, koorynatorka projektów Erasmus+, wychowawczyni klasy 3M Liceum Paderewski w Lublinie

 

dr Barbara Ostrowska – psycholog, trenerka, nauczycielka Szkół Paderewski w Lublinie, członkini grupy Superbelfrzy RP. Prowadzi szkolenia dla nauczycieli i koordynuje projekty europejskie w swojej szkole.