Jesień może kojarzyć się z długimi wieczorami, spadającymi liśćmi, kasztanami zbieranymi w parku, dobrą kawiarnią, książką w ręku i ulubioną pumpkin spice latte w kubku. To także moment, gdy na zewnątrz pada deszcz, zaczyna robić się chłodno i nie zawsze mamy ochotę wstać z łóżka. Stres związany z nauką, realizacją własnych planów może dodatkowo napawać nas smutkiem i przygnębieniem.
Pojęcie depresji sezonowej
W literaturze możemy odnaleźć pojęcie depresji sezonowej, która to pojawia się po jesiennym przesileniu (późna jesień i zima), a jej remisja następuje wraz z nadejściem wiosny. Na obraz kliniczny składają się następujące elementy:
smutek, rozdrażnienie i niepokój;
wzmożona senność lub gorsza jakość snu;
zmiany w zakresie apetytu (wzmożony/obniżony);
obniżona aktywność;
wycofanie społeczne (Bereza, 2009).
Może się zdarzyć tak, że trudno nam zapanować nad stresem. Doświadczanie stresu jest zjawiskiem naturalnym. Krótkofalowo działa motywująco. Jeśli jednak jest z nami codziennie i w wielu sytuacjach, może powodować zmęczenie, osłabiać naszą zdolność do koncentracji, wywołać problemy z trawieniem.
Sposoby radzenia sobie ze stresem
Oto lista kilku zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresorami opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (2022):
Czy mogę zmienić sytuację, w której się znajduję? Sposób, w jaki postrzegamy stresor, może mieć duży wpływ na to, jak będziemy reagowali.
Zadbaj o dobre odżywianie. Nic nie da Ci tyle siły, co dobrze odżywione ciało. Zadbaj o to, by wśród przekąsek znalazły się owoce i warzywa jako część codziennej diety.
Uważna medytacja może obniżyć poziom stresu. Co ciekawe, nawet krótkoterminowe programy medytacji mogą okazać się skuteczne.
Chroń swój sen. Stres, który odczuwamy w ciągu dnia może mieć niekorzystny wpływ na jakość naszego snu. Przed snem odłóż telefon, unikaj kofeiny.
Pamiętaj o wysiłku fizycznym. To zajęcie nie musi być kosztowne ani skomplikowane. Wystarczy 30-minutowy spacer. Ponadto, ruch może poprawić jakość twojego snu.
Przebywaj z naturą. Uważnie ciesz się tym, co możesz obserwować na zewnątrz. Zwróć uwagę na tętniące życiem lasy.
Pamiętaj o chwili przyjemności dla siebie. Nawet jeśli masz niewiele czasu, znajdź okazję, aby zrobić coś dla siebie. Być może dawno nie śpiewałeś? Albo zapomniałeś o ulubionej książce?
Rozciągaj mięśnie. Ciepła kąpiel, masaż, stretching pozwolą ci rozluźnić mięśnie. Dobrym narzędziem może być progresywna relaksacja mięśni. Przykładowy trening z łatwością znajdziesz w internecie.
Utrzymuj relacje społeczne. Być może dobrym pomysłem będzie rozmowa z przyjacielem? A może Ty potrafisz dobrze słuchać, dając wsparcie innym.
Poproś o pomoc. Gdy czujesz, że dotychczasowe sposoby radzenie sobie ze stresem i niepokojem są już niewystarczające, udaj się do specjalisty. Szkolny psycholog z pewnością pomoże Ci opracować plan działania, zidentyfikować źródło stresu.
Bibliografia:
Bereza, B. (2009). Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, Pedaitr Med. Rodz 5(2),s.113-119.
Mateusz Dudka – nauczyciel psychologii w Międzynarodowym Liceum Paderewski w Lublinie. Prowadzi badania naukowe dotyczące roli różnic indywidualnych w akwizycji wielu języków obcych oraz strategii uczenia się poliglotów. Autor psychologicznego studium przypadku 32-języcznego mężczyzny.