Podejście pluralistyczne w nauce języków – co to takiego?
Joanna Wróblewska
W dzisiejszych czasach ciężko wyobrazić sobie funkcjonowanie bez znajomości języka obcego. Język angielski towarzyszy nam niemal na każdym kroku – słuchamy muzyki, oglądamy seriale, gramy w gry oraz używamy słownictwa branżowego. Czy potrzeba nam więc innych języków? Rynek pracy pokazuje, że znajomość angielskiego jest już normą, a właśnie dodatkowy język staje się atutem w walce z innymi kandydatami na rynku pracy.
Wielu z nas pewnie zastanawia się teraz, jak w natłoku obowiązków znaleźć jeszcze czas, by opanować drugi język obcy w stopniu umożliwiającym swobodną komunikację. Drugi język przewija się przez edukację, ale zdecydowanie przegrywa tu z tzw. przedmiotami egzaminacyjnymi. Często też słychać głosy uczniów, wyrażających przekonanie, że dodatkowy język do niczego się w życiu nie przyda. Dopiero po latach okazuje się, że jednak się przydaje. Jak więc sprawić, by nauka tego drugiego języka była nieco łatwiejsza? Z pomocą przychodzi tu podejście pluralistyczne, czyli nic innego, jak dostrzeganie podobieństw i zależności pomiędzy różnymi językami obcymi.
Analizując elementy niektórych grup językowych można dostrzec podobieństwa już na wczesnym etapie nauki.
Nieco zapomniany został język francuski, który ze względu na uwarunkowania historyczne jest obecny w języku angielskim bardziej niż może się to wydawać. Każda osoba znająca angielski w stopniu komunikatywnym zna już mnóstwo słów z języka francuskiego, a dodatkowo sporo z nich funkcjonuje też w języku polskim np. savoir vivre, chapeau bas lub menu. Widząc słowa takie jak government, parliament, boulevard, parc, table, fruit, cuisine, souvenir lub prince bez problemu odkodujemy ich znaczenie, prawda? Warto tutaj wspomnieć, że również rzeczowniki zakończone na –tion i –sion mają korzenie w łacinie, a z niej przenikły do języków romańskich. Tak więc education, production czy też celebration nie będą wyzwaniem. Język francuski wszedł również w bardziej wyszukaną angielszczyznę i wiele synonimów słów poszerzy nam zasób tego melodyjnego języka. Wszyscy znamy słowa weird czy strange, a czy znamy bizzare? W języku francuskim będzie oznaczało właśnie dziwny. Podobnie sytuacja wygląda z czasownikiem start, którego bardziej wyszukanym synonimem jest commerce pochodzące od francuskiego słowa zaczynać. A co z gramatyką? Istnieje cała grupa podobieństw m.in. w zdaniach warunkowych, mowie zależnej, stronie biernej, konstrukcji to be going to oraz future proche, czasie past continuous oraz l’imparfait. Grunt to nauczyć się dostrzegać te podobieństwa i nawiązywać do nich przy poznawaniu nowego materiału.
Nie można oczywiście zapomnieć, że pomimo podobieństw języki mają też różnice. Mogą zdarzyć się kalki językowe, fałszywi przyjaciele lub elementy całkowicie nieistniejące w drugim języku. Gdyby wszystkie języki były takie same, to nie byłoby tego całego zachodu. Zwolennicy wykorzystywania podobieństw są pewnie tak samo liczni, co przeciwnicy, ale z pewnością lepiej jest czasem wykorzystać znajomość innego języka niż nie powiedzieć nic.
Co pomaga wykorzystać interferencję i podejście pluralistyczne?
- zakreślanie kolorem słów znanych z innego języka,
- zapisywanie zdań w języku angielskim zawierającym podobne struktury gramatyczne/czasy,
- ćwiczenie kreatywności – jeśli pojawi się jakieś słowo np. zakończone na –tion warto spróbować stworzyć odpowiednik (głównie w językach romańskich).
Wszystkie języki obce przenikają się w jakimś stopniu. Warto więc bazować na tym, co już wiemy i potrafimy oraz przenosić naszą wiedzę na nowe sytuacje.
Dowiedz się więcej na temat nauki języków obcych za granicą oraz wykorzystaniu piosenek w nauce języka angielskiego.
Joanna Wróblewska – nauczycielka języka angielskiego i francuskiego w Międzynarodowych Szkołach Paderewski
