Nauczyciel w sieci

Magdalena Wojak, Sylwia Wałdowska

Wnauczaniu powinniśmy zaczynać od określenia celu, a dopiero potem dobierać środki i metody, które w sposób optymalny doprowadzą do jego osiągnięcia. Warto zatem przyjrzeć się dostępnym zasobom internetowym i wybrać te, które w realny sposób mogą przybliżyć nas do wytyczonych celów.

W internetowym gąszczu

Internet umożliwia nie tylko szybki dostęp do wiedzy i materiałów dydaktycznych, ale jest również kopalnią narzędzi stymulujących proces efektywnego nauczania i uczenia się. Pula istniejących zasobów jest tak ogromna, że może wprowadzać stan chaosu i dezorientacji. Świadomość, że nie jesteśmy w stanie poznać wszystkich nowych stron i aplikacji służących edukacji może wywoływać frustrację, ale jest niezwykle uwalniająca.

Wychodząc od celu

Od czego zatem zacząć? Częstym błędem popełnianym współcześnie w nauczaniu jest skoncentrowanie się na nowej metodzie, narzędziu lub idei i podporządkowanie im całego procesu dydaktycznego. Tymczasem to wywraca wszystko do góry nogami. W nauczaniu powinniśmy zaczynać od postawienia celu, a dopiero potem dobierać środki i metody, które w sposób optymalny doprowadzą do jego osiągnięcia. Kiedy wychodzimy od środków i metod, którymi jesteśmy chwilowo zafascynowani i usiłujemy podporządkować im cele dydaktyczne, przypominamy woźnicę, oczekującego, że jego nowy wóz będzie ciągnął za sobą konie. Jakie mogą być skutki takiego błędu? W praktyce może to owocować tym, że stracimy z pola widzenia cel lekcji, a nasza uwaga będzie skoncentrowana na tym, co w nauczaniu powinno być drugorzędne: na atrakcyjnym narzędziu.

Przemyślany wybór

Nie oznacza to, że należy porzucić zdobycze nowoczesnej technologii i powrócić do tradycyjnych środków dydaktycznych. Ważne jednak, by zdać sobie sprawę, że o przydatności konkretnego narzędzia decyduje jego powiązanie z celem, jaki chcemy osiągnąć. Warto zatem krytycznie przyjrzeć się dostępnym zasobom i wybrać te, które w realny sposób mogą przybliżyć nas do wytyczonych celów.

Co możemy znaleźć w sieci?

Rozpoczynając poszukiwania warto uświadomić sobie, jakiego typu narzędzia są dostępne w internecie. Najogólniej możemy je  podzielić na:

• platformy edukacyjne, które ułatwią zorganizowanie procesu dydaktycznego,
• edukacyjne strony internetowe z konkretnych dziedzin wiedzy,
• serwisy internetowe i aplikacje, dzięki którym możemy przygotować materiały edukacyjne lub zadania dla uczniów (np. ćwiczenia interaktywne, quizy, testy albo prace do wykonania w konkretnym środowisku lub aplikacji – np. komiksy, prezentacje, grafiki, filmy, itp.).

Co jest czym? Krótka charakterystyka

Platformy edukacyjne umożliwią nam gromadzenie i udostępnienie materiałów dydaktycznych oraz komunikację z uczniami. Ich zaletą jest możliwość udostępniania własnych materiałów oraz korzystania z gotowych zasobów przygotowanych przez innych nauczycieli. Platformy ułatwiają jednoczesny kontakt z dużą grupą uczniów, umożliwiają zamieszczanie plików oraz linków. Za ich pomocą możemy także udostępniać interaktywne ćwiczenia, zadania lub testy, których wyniki są automatycznie raportowane i zapisywane. Dzięki temu nauczyciel uzyskuje szybką informację o postępach ucznia, a uczniowie otrzymują natychmiastową informację zwrotną. Wymogiem niezbędnym do korzystania z platformy edukacyjnej jest założenie na niej przez nauczyciela i uczniów kont. Wśród popularnych platform edukacyjnych można wymienić: edmodo, mCourser, padlet, symbaloo, remind.com, apollo.atlaslearning.net, tes.com oraz narzędzie Google’a, jakim jest Classroom.

Ciekawą formą prezentowania treści dydaktycznych jest przygotowanie własnego filmu (lub użycie filmu z youtube) i wzbogacenie go o ćwiczenia interaktywne, zadania lub słowne komentarze. Umożliwiają to takie narzędzia, jak: edpuzzle oraz ed.ted. Podobne możliwości w zakresie przygotowania własnej interaktywnej animacji dostarcza powtoon oraz mysimpleshow. Interesującym narzędziem do tworzenia materiałów edukacyjnych (pokazu slajdów, quizów, itp.) jest app.nearpod. Jeśli natomiast zamierzamy przygotować własną wideoprezentację, plakat lub grafikę, z pomocą przyjdzie nam menti.com. Na stronie canva.com znajdziemy kreator grafiki oraz stron WWW. Własnego bloga, możemy założyć na stronie kidblog.org. Ciekawą formę prezentacji treści dydaktycznych w postaci interaktywnej książeczki, którą można „przekartkować” proponuje nam bookcreator.com.

Gdzie jeszcze szukać inspiracji?

Fiszki do nauki języka obcego zrobimy za pomocą quizlet. Aby utworzyć listę zadań do wykonania z określeniem postępu realizacji, możemy posłużyć się scrumy.com. Strona kodugamelab.com daje nam możliwość przygotowania profesjonalnych komiksów (to narzędzie płatne, ale z opcją 30-dniowej wersji demo). Mapy myśli możemy wykonać posługując się: coggle.it, mindmup.com lub mindmeister.com. Tworząc interaktywne quizy i testy dla uczniów możemy wykorzystać kahoot, learningapps.org, testportal.pl, HotPotatoes, educaplay.com, kubbu.com, quibblo.com, purposegames.com, classtools.net, goconqr.com, quizzez.com, oraz Google Formularze na dysku Google. Na stronie swiatnauczyciela.pl znajdziemy z kolei prosty generator krzyżówek, narzędzie do układania wykreślanek oraz kalkulator ocen. Natomiast mentimeter.com to narzędzie do szybkiego zbierania opinii od grupy. Wyniki głosowania na smartfonach lub komputerach zobrazowane w formie wykresu uzyskujemy natychmiast. Więcej przydatnych narzędzi można znaleźć na stronie: https://www.edukator.pl/quizy-ankiety-gry,9459.html.

Nieocenioną pomocą w nauczaniu są także aplikacje i portale służące poszerzaniu wiedzy i nabywaniu umiejętności w konkretnych dziedzinach. Przykładowo, pragnąc zapoznać się ze szczegółami dotyczącymi anatomii ludzkiego ciała, warto zajrzeć na stronę innerbody.com oraz zygotebody.com, na których znajdziemy modele 3D wszystkich narządów wewnętrznych i układów organizmu człowieka. Doskonałym miejscem do nauki matematyki przestrzennej jest strona geogebra.org. Darmową naukę języków obcych zapewnia nam portal duolingo.com. Na stronie: online.seterra.com/pl znajdziemy geograficzną grę edukacyjną, zawierającą ponad 200 różnych ćwiczeń do nauki o krajach, stolicach, oceanach, flagach i miastach całego świata. Ciekawy portal do nauki fizyki to fizyka.edu.pl. Interaktywny układ okresowy pierwiastków znajdziemy na stornie pt.kle.cz/pl_PL. Z kolei na stornie chemix.toborek.info dostępny jest zaawansowany program wspomagający naukę chemii, a także dostarczający narzędzi pomocnych do wykonywania obliczeń chemicznych lub do pracy w laboratorium. Świetnymi narzędziami do nauki podstaw programowania są: Scratch, Tynker, Appinventor, studio.code, Hourofcode, Kodugamelab oraz snap.berkeley.edu. Z kolei bardzo dobre portale edukacyjne dla najmłodszych to: buliba.pl, grydladzieci.edu.pl, ciufcia.pl, krainakiko.pl oraz matzoo.pl.

Równowaga pomiędzy formą a treścią

Każdy nauczyciel powinien zapoznać się z zestawem stron i aplikacji edukacyjnych z zakresu własnego przedmiotu. Jednak poszukując nowych narzędzi warto pamiętać, że nie mogą one stać się celem samym w sobie. Troska o formę – atrakcyjność przekazu – nie powinna przesłonić treści, które chcemy przekazać. Samo zastosowanie ciekawego narzędzia na lekcji nie przesądza jeszcze o sukcesie edukacyjnym. Równie ważnymi czynnikami są: przyjazna atmosfera, osobowość nauczyciela, nawiązanie dobrej relacji z uczniem oraz właściwe zorganizowanie procesu nauczania. Doświadczenie pokazuje, że lepiej przyswajamy nowy materiał wówczas, gdy rozumiemy poznawane treści oraz gdy w proces uczenia się zaangażowane są pozytywne emocje.

Dowiedz się więcej na temat wykorzystania technologii w nauczaniu języków obcych oraz scratchu, czyli programowania przez zabawę.

Magdalena Wojak – nauczycielka informatyki w Szkole Podstawowej Paderewski, opiekunka koła informatycznego dla klas II-VI

 

Sylwia Wałdowska – nauczycielka języka angielskiego, wychowawczyni klasy 6a w Szkole Podstawowej Paderewski, liderka zespołu języków obcych